مروری بر تازههای تشخیصی در کووید-۱۹
مقدمه:
ویروس کرونای جدید به عنوان دلیل ایجاد مواردی از ذات الریه در پایان سال 2019 در ووهان چین شناخته شد. این بیماری به سرعت گسترش یافت و منجر به یک اپیدمی در سراسر چین و به دنبال آن تعداد فزاینده¬ای از موارد در سایر کشورهای جهان شد. در فوریه سال 2020 ، سازمان بهداشت جهانی بیماری COVID-19 را که مخفف بیماری کرونا ویروس 2019 است به عنوان یک بیماری جدید اعلام کرد.
رویکرد تشخیصی:
در بیماران تب دار و دارای مشکلات سیستم تنفسی( مثل سرفه ، تنگی نفس) ، احتمال ابتلا به COVID-19 باید در نظر گرفته شود. سایر علائم شایع این بیماری شامل اختلالات بویایی یا چشایی ، درد عضلانی، سردرد، گلودرد،آبریزش بینی، حالت تهوع، اسهال و استفراغ است. از آنجایی حتی که حدوداً 33 درصد افراد مبتلا به کوید 19 علائمی بروز نمی دهند. پزشکان باید سریعاً اقدام به آزمایش فرد مشکوک کنند.
شدت بیماری
شدت بیماری کرونا از خفیف تا بحرانی دسته بندی می شود:
خفیف تا متوسط (بدون علائم و یا همراه با تنگی نفس خفیف): 81٪
شدید (تنگی نفس ، هیپوکسی ، یا بیش از 50٪ درگیری ریه در تصویربرداری): 14٪
بحرانی (نارسایی تنفسی ، شوک یا اختلال در عملکرد چند ارگان): 5٪
نرخ مرگ و میر در میان بیماران با وضعیت بحرانی 2.3% می باشد. اما این درصد در میان بیماران با بیماری های بدخیم تا 49% افزایش می یابد. در میان کودکان شدت بیماری کمتر از بزرگسالان می باشد به طوری که 94% از کودکان مبتلا بدون علامت و یا دارای علائم خفیف تا متوسط بوده اند، 5% شدید و کمتر از 1% در دسته سوم (بحرانی) قرار گرفتند. (شکل 1)
چه کسانی باید آزمایش شوند؟
بیماران دارای علائم: تمام بیماران مشکوک به عفونت و دارای علائم باید تحت آزمایش قرار گیرند. تشخیص قطعی بدون آزمایش مولکولی امکان پذیر نیست.
بیماران بدون علائم: آزمایش افراد بدون علائم برای اهدافی از قبیل بهداشت عمومی و یا کنترل عفونت اهمیت دارد. در شرایط زیر این آزمایشات توصیه میشود:
· بهترین زمان شناسایی RNA ویروسی در افرادی که تماس نزدیک با فرد مبتلا به کووید-19 (مانند نوزادانی که از مادران مبتلا به دنیا آمده اند) داشته‌اند، مشخص نیست. بهتر است انجام تست تشخیصی هرچه زودتر پس از تماس صورت گیرد و اگر نتیجه تست منفی بود، پنج تا هفت روز بعد، تست مجدد توصیه میشود. در برخی موارد ، این آزمایش برای تعیین مدت زمان قرنطینه استفاده میشود (برای مثال، برای کاهش زمان قرنطینه تا 7 روز؛ در صورتی که فرد بدون علامت باقی بماند و تا 48 ساعت بعد از پایان زمان در نظر گرفته شده نتیجه تست PCR منفی شده باشد.)
· افرادی که در فعالیت هایی شرکت داشته اند که به دلیل رعایت نکردن فاصله اجتماعی لازم در خطر ابتلا به کووید-۱۹ قرار گرفته‌اند مانند، مسافرتها، حضور در اجتماعات بزرگ یا دورهمیها و یا حضور در جلسات پرجمعیت در فضای بسته.
· شناسایی زود هنگام عفونت در مراکزی که تعدادی از افراد به طور مشترک زندگی می کنند و در معرض خطر ابتلا به کووید-19 به طور حاد یا بحرانی هستند (به عنوان مثال ، مراکز مراقبت طولانی مدت از سالمندان، زندانها و گرمخانهها) آزمایش موارد مشکوک در این مراکز و همچنین غربالگری متناوب از کارمندان و ساکنان توصیه میشود.
· غربالگری بیماران بستری در بیمارستانها در مناطقی که شیوع این بیماری بالاست (مثلاً در مواردی که نتیجه آزمایش PCR بیشتر از 10 درصد افراد مثبت شود)، توصیه می شود
· پیش از عمل جراحی و یا روش های تولید آئروسل
· پیش از دریافت داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی ( شامل پیش از عمل پیوند)
آزمایش اولیه و جمع آوری نمونه ها
آزمایش تکثیر نوکلئیک اسید (Nucleic acid amplification testing (NAAT)) که اغلب با روش RT-PCR انجام میگیرد، روش استاندارد تشخیص RNA ویروس SARS-CoV-2 است. نمونه‌گیری اغلب از بخش فوقانی دستگاه تنفسی انجام میشود. در برخی از موارد تست آنتی ژن به عنوان تست اولیه کووید-19 در نظر گرفته میشود ولی حساسیت این روش کمتر بوده و نمونه های منفی باید با روش RT-PCR نیز آزمایش شوند.
طبق پروتکل CDC نحوه جمع آوری نمونه از دستگاه تنفسی فوقانی عبارت است از:
· نمونه سوآب از نازوفارنکس (بخش خلفی حلق)
· نمونه سوآب بینی از هر دو بخش ابتدایی حفره بینی (anterior nares)
· نمونه سوآب از بخش میانی حفره بینی (mid-turbinate)
· جمع آوری نمونه با شستشوی بینی یا حلق (Nasal or nasopharyngeal wash/aspirate)
· نمونه سوآب از اوروفارنکس (حفره حلق)
· نمونه بزاق (1-5 cc)
IDSA (Infectious Diseases Society of America) نمونه سوآب از بخش خلفی حفره حلق، بخش میانی حفره بینی، بخش ابتدایی حفره بینی، بزاق، یا ترکیب نمونه سوآب از بخش ابتدای حفره بینی/ دهانه حفره حلق را پیشنهاد میکند.
تفسیر نتیجه آزمایش
نتیجه مثبت تست RT-PCR تأییدی برای ابتلا به کووید-19 در نظر گرفته شده و نیازی به سایر تستهای تکمیلی نمیباشد.
ممکن است تا چند هفته پس از ابتلا، RNA ویروس SARS-CoV-2 در دستگاه تنفسی فوقانی قابل تشخیص باشد؛ باید توجه داشت که تشخیص طولانی مدت RNA ویروسی لزوما به معنای عفونت مداوم نیست.
نتیجه منفی تست RT-PCR را بسیاری از افراد به معنای تشخیص قطعی در نظر میگیرند، هرچند نتایج منفی کاذب از نمونههای دستگاه تنفس فوقانی بسیار گزارش شده است. اگر نتیجه تست منفی شد ولی همچنان احتمال ابتلای فرد به کوید 19 (به دلیل وجود علائم) بالا بود، تکرار تست جهت مدیریت و کنترل عفونت پیشنهاد میشود. زمان مناسب برای تکرار تست مشخص نیست؛ معمولا بین 24 تا 48 ساعت بعد از تست اولیه انجام میشود. انجام تست مجدد قبل از 24 ساعت توصیه نمیشود.
برای بیماران بستری در بیمارستان که درگیری در دستگاه تنفسی تحتانی دارند ولی تست RT-PCR از نمونه دستگاه تنفسی فوقانی آنها منفی شده است، تست RT-PCR از نمونه دستگاه تنفسی تحتانی پیشنهاد میشود. همچنین در این شرایط نتایج تصویر برداری (CT-Scan) به تشخیص بالینی کووید-19 کمک میکند. با این حال، در نظر گرفتن علل دیگر برای ایجاد علائم تنفسی در افرادی با نتیجه تست منفی اهمیت دارد.
تأثیر جهش های ویروس SARS-CoV-2 در دقت آزمایش
به طور کلی تا کنون چندین نوع SARS-CoV-2 که دارای جهش در پروتئین spike هستند، شناسایی شده است.
برخی از این جهش ها (به ویژه حذف اسیدهای آمینه 69-70) بر نتایجNAAT در تشخیص ژن S رمزگذار spike پروتئین تأثیر می گذارد. اما باید توجه داشت که اکثر تست های NAAT هنوزRNA ویروسSARS-CoV-2 را تشخیص می دهند حتی اگر نتواند ژن جهش یافته S را شناسایی کند زیرا این تست ها برای شناسایی بیش از یک ژن هدف طراحی شده اند. انواع جهش در ژن S می تواند به عنوان مارکری برای شناسایی انواع مختلف ویروس استفاده شود.
آزمایش های آنتی ژن نیز بیشتر، پروتئین نوکلئوکپسید را شناسایی می کنند، بنابراین جهش درspike پروتئین بر صحت این آزمایشات تأثیری نمی گذارد.
روشهای تشخیصی اختصاصی
1- روش RT-PCR (NAAT )
تشخیص کووید-19 اغلب با شناسایی RNA کرونا ویروس سندرم عفونت حاد تنفسی 2 (SARS-CoV-2) به کمک NAAT و اغلب با روش RT-PCR روی نمونههای دستگاه تنفسی فوقانی صورت میگیرد. تستهای RT-PCR متنوعی در سراسر دنیا شکل میگیرد؛ تستهای مختلف مناطق مختلف ژنوم SARS-CoV-2 را شناسایی و تکثیر میکنند. برخی دو یا تعداد بیشتری ژن شامل ژنهای نوکلئوکپسید (N)، پوشش (E)، اسپایک (S) و یا مناطقی در اولین ORF (Open reading frame) ژنوم ویروس (ژنRNA-dependent RNA polymerase (RdRp) ) را هدف قرار میدهند. زمان انجام این آزمایش از 15 دقیقه تا 8 ساعت متغیر می باشد. برخی از انواع کمتر معمول NAAT شامل تکثیر هم دما (Isothermal amplification)، روشهای بر پایه CRISPR، و نسل جدید توالی یابی (NGS) نیز در برخی آزمایشگاه ها مورد استفاده قرار میگیرد.
دقت: دقت نتایج تست های SARS-CoV-2 NAATs هنوز به خوبی ارزیابی نشده است. به طور کلی NAAT بسیار اختصاصی هستند. اگرچه این تست ها در مراکز ایدهآل بسیار حساس هستند ولی میزان حساسیت نتیجه بسته به عملکرد کلینیک متغیر است.
نتایج مثبت کاذب علی رغم نادر بودن همچنان گزارش میشوند. میزان نتایج منفی کاذب از کمتر 5% تا 40% گزارش شده اند. به نظر میرسد حساسیت تست احتمالاً به نوع و کیفیت نمونه گیری و طول مدت بیماری در زمان نمونه گیری بستگی دارد.
2- آزمایش آنتی ژن به عنوان روش جایگزین NAAt
تستهایی که آنتی ژن SARS-CoV-2 را شناسایی میکنند نسبت به NAAT در دسترستر و سریعتر (کمتر از یک ساعت) میباشند. حسایت این روش به طور کلی از NAAT کمتر است. ضمن اینکه خطر منفی کاذب وجود داشته و این نتیجه باید به عنوان تست ابتدایی کووید-19 در نظر گرفته شود. تست آنتی ژن برای تشخیص افراد بیماری که در 5 تا 7 روز ابتدایی بروز علائم یعنی زمانی که ویروس بیشترین تکثیر را دارد مفید میباشد. تست آنتی ژن حداقل حساسیت 80% و اختصاصیت 97% دارد.
3 – آزمایش آنتی‌بادی
آزمایشات سرولوژیک سطح آنتی بادی های SARS-CoV-2 را در خون تشخیص می دهد و پاسخ ایمنی فرد را ارزیابی می کند. این آزمایشات برای تشخیص سطح آنتی بادی‌های متصل شونده (Binding Antibodies) و یا آنتی بادی‌های خنثی‌کننده (Neutralizing antibody) در فرد به کار می رود.
ارزیابی سطح آنتی بادی‌های متصل شونده: در این آزمایشات از پروتئین های خالص SARS-CoV-2 استفاده می شود و انواع آنتی بادی مانند IgG ، IgM و IgA قابل ارزیابی است. IgG برای دوره های طولانی قابل تشخیص است. در حالی که IgM برای تشخیص عفونت اخیر به کار می‌رود. IgA برای ایمنی مخاط مهم است و می تواند علاوه بر خون در ترشحات مخاطی مانند بزاق نیز تشخیص داده شود. آزمایش هایی که آنتی بادی های اتصال دهنده را تشخیص می دهند.
· تست های آزمایشگاهی: از روشهای ، ELISA یاchemiluminescent immunoassay (CIA)، برای تشخیص آنتی بادی در سرم ، پلاسما و خون استفاده می شود. در این روش‌ها می‌توان آنتی بادی کل (Ig) و یا IgG و IgM را به طور جداگانه تشخیص داد. اکثر آزمایش‌ها آنتی بادی علیه پروتئین های S یا N را تشخیص می دهند، ولی برخی از آنها می توانند آنتی بادی ها را علیه هر دو پروتئین تشخیص دهند (multiplex assays).
ارزیابی سطح آنتی بادی‌های خنثی کننده: توانایی عملکرد آنتی بادی ها را برای جلوگیری از عفونت ویروسی در شرایط آزمایشگاهی تعیین می کند. این آزمایشات مهار رشد ویروسی در کشت سلول را هنگامی که با سرم یا پلاسما انکوبه می شوند، کنترل می کنند. سه نوع از این آزمایشات انجام می شود:
· Virus neutralization tests (VNT)، مانند آزمایشات plaque-reduction neutralization test (PRNT) و microneutralization، از ویروس SARS-CoV-2 در شرایط ایزوله آزمایشگاهی و یا از ویروس نوترکیب بیان کننده پروتئین‌های گزارشگر استفاده می کند. انجام این تست ممکن است تا 5 روز طول بکشد. در حال حاضر هیچ مجوزی از طرف FDA برای VNT وجود ندارد.
· Pseudovirus neutralization tests (pVNT)، از ویروس های شبه نوترکیب (مانندvesicular stomatitis virus, ، VSV یا لنتی ویروس ها) استفاده می شود که پروتئین S ویروس SARS-CoV-2 را در خود جای داده است. این آزمایشات را می توان در آزمایشگاه های BSL-2 بسته به نوع ویروس مورد استفاده انجام داد. در حال حاضر هیچ مجوزی توسط FDA برای این آزمایشات نیز وجود ندارد.
· Competitive neutralization tests (cVNT): این آزمایش توسط FDA مجوز دریافت کرده است. در این آزمایش های آنتی بادی‌های متصل شونده برای تشخیص کیفی آنتی بادی های بالقوه خنثی کننده طراحی شده اند ، اغلب آنهایی که از تعامل RBD با گیرنده ACE-2 جلوگیری می کنند. این آزمایش اثر متقابل RBD با ACE-2 را با روش ELISA تقلید می کند و توانایی تداخل آنتی بادی های مخصوص RBD را به کمک کاهش سیگنال متصل به RBD شناسایی میکند. این آزمایشات را می توان در آزمایشگاه های BSL-2 انجام داد زیرا به ویروس زنده نیازی نیست.
4 – سایر آزمایشات:
· کشت ویروس: به دلایل ایمنی ، نمونه های بیمار مشکوک یا مستند به COVID-19 نباید برای آزمایش کشت ویروس به آزمایشگاه های بالینی ارسال شود. کشت ویروسی عمدتاً به اهداف تحقیقاتی اختصاص دارد.
· آزمایش سایر واکنشهای ایمنی در پی عفونت SARS-CoV-2 – کاربرد بالینی آزمایشاتی که می توانند پاسخ های سیستم ایمنی ناشی از آلودگی به SARS-CoV-2 را تشخیص دهند ، مانند سنجش اینترفرون گاما ، نیز در حال بررسی است.
تست های خودآزمای کرونا ویروس
سازمان غذا و داروی آمریکا مجوز چندین کمپانی تولید کننده کیت تست های خودآزمای کرونا ویروس را تأیید کرد. این تست ها در کمتر از یک ساعت آلودگی به ویروس را در فرد شناسایی می کنند. عموماً این کیت ها در مارکت ها در اختیار عموم قرار گرفته و نیازی به نسخه پزشک ندارد. این آزمایشات ابزاری مفید جهت غربالگری سریع در مدارس ، محل های کار و جوامع است.
FDA اجازه استفاده اضطراری (EUA) به این کمپانی‌های تولیدکننده داده است. این بدان معناست که آزمایشات مراحل دقیق تأیید FDA را طی نکرده اند ، اما آژانس به دلیل شدت همه گیری بیماری، اجازه داده که این کیت ها به سرعت وارد بازار شوند. در این آزمایشات با کمک آنتی ژن و یا به روش های مولکولی عفونت به ویروس کرونا شناسایی می شود.
· شناسایی ویروس با روش مولکولی
تست مولکولی شناسایی کروناویروس اولین تست مولکولی دارای تأییدیه FDA است که توسط افراد غیر متخصص و در منزل بدون نسخه پزشک صورت می گیرد. به طور کلی آزمایشات مولکولی دقیق تر از آزمایشاتی است که از فناوری آنتی ژن استفاده می کند به ویژه در بیمارانی که بدون علامت هستند. گرچه نتایج کلی در تشخیص و رد وجود COVID-19 قابل قبول بوده است (95.1% از عفونت‌ها به درستی تشخیص داده شد و 99% به درستی رد شد)، 69% از مطالعات به جای استفاده از تست‌ها در بالین بیمار، از آنها در آزمایشگاه‌ها استفاده کردند و تعداد اندکی از مطالعات مطابق با دستورالعمل‌های تولید کننده تست انجام شدند. در این تست ها از روش RT-LAMP [ [1] Reverse transcription loop-mediated isothermal amplification ] برای شناسایی ژن N درRNA ویروس استفاده شده و در نهایت با تکثیر تعداد کمی از RNA ویروس در کمتر از 30 دقیقه سیگنال قابل شناسایی ایجاد می شود. این تست در طی دو فاز صورت می گیرد. RNAase H در ابتدا RNA ویروس را به c DNA تبدیل کرده و پس از آن DNA پلیمراز A قطعه c DNA را تکثیر می کند. تکثیر موفق DNA موجب تغییر PH محیط شده و قابل شناسایی هست. این تست ها برای سنین دو سال به بالا طراحی شده است.
· شناسایی ویروس به کمک آنتی ژن
این تست ها برای تشخیص کیفی آنتی ژن پروتئین نوکلئوکپسید SARS-CoV-2 در نمونه های سواب بینی از افراد بدون علائم و یا با علائم COVID-19 انجام می شود. تستهای آنتی‌ژن توانستند عفونت COVID-19 را در 72% افراد دارای علائم، در مقایسه با 58% از افراد بدون علائم، به درستی تشخیص دهند. تست‌ها در هفته اول پس از بروز علائم بیشترین دقت را نشان دادند (به‌طور متوسط 78% از موارد تأیید شده تست آنتی‌ژن مثبت داشتند). دلیل این امر شاید این باشد که افراد در روزهای اول پس از آلودگی بیشترین مقدار ویروس را در بدن خود دارند.
تست های ترکیبی جدید شناسایی ویروس های کرونا و آنفولانزا از یک نمونه
با نزدیک شدن فصل آنفلوآنزا (آنفلوآنزا) و گسترش COVID-19 در بسیاری از مناطق، تست های مولکولی جدید تنها با استفاده ا ز یک نمونه می توانند آنفلوانزا ، SARS- CoV-2 (ویروسی که باعث COVID-19 می شود) و سایر عوامل بیماری زای تنفسی را تشخیص دهند.
انواع تست های ترکیبی
از 18 آگوست سال 2020 ، FDA مجوز استفاده اضطراری (EUA) را برای آزمایشات ترکیبی تولید شده توسط CDC و دو شرکت تجاری اعطا کرده است. هر سه آزمایش، ماده ژنتیکی عوامل بیماری زای عفونی را تشخیص می دهد و نمونه ترجیحی آن سواب پشت بینی (سواب نازوفارنکس یا NP) است. علاوه بر این می توان از سایر نمونه های تنفسی مانند سواب های بینی و گلو استفاده کرد.
در آزمایش معرفی شده توسط CDC دو نوع ویروس آنفلوانزا – آنفلوانزای A و B را تشخیص داده و آنها را از SARS-CoV-2 ، ویروس عامل COVID-19 متمایز می کند. انجام این آزمایش چهار ساعت طول می کشد.
آزمایش های ترکیبی دیگر معرفی شده توسط سایر شرکت های تجاری، عوامل بیماری زای تنفسی متعددی را شناسایی می کنند. علاوه بر SARS-CoV-2 ، آنفلوانزای B و سه سویه مجزا از ویروس آنفلوانزای A، متاپنومو ویروس انسانی ، رینو / آنتروویروس انسانی ، ویروس پاراآنفلوانزا و همینطور respiratory syncytial virus (RSV) را شناسایی می کند. علاوه بر ویروس ها، این آزمایش ها می تواند انواع مختلفی از باکتری ها را که باعث بیماری های تنفسی می شوند ، شناسایی کند ، مانند Bordetella pertussis، Chlamydia pneumoniae و Mycoplasma pneumoniae. انجام این آزمایش حدود یک ساعت طول می کشد.
اگرچه FDA مجوز لازم برای این آزمایشات را اعطا کرده است ، اما ممکن است برای همه بیماران در دسترس نباشد. قبل از ارائه آزمایشات ترکیبی جدید یا سایر آزمایشات موجود آنفلوانزا و COVID-19 ، آزمایشگاه ها باید عوامل مختلفی را در نظر بگیرند. تصمیمات آنها ممکن است تحت تأثیر شیوع محلی آنفلوانزا و COVID-19 ، در دسترس بودن معرف ها و سایر مواد مورد نیاز برای انجام آزمایش های خاص ،زمان و همینطور تخصص کارکنان آزمایشگاه، باشد.
به همین ترتیب ، متخصصان مراقبت های بهداشتی نیز هنگام انتخاب آزمایش برای بیماران خود چندین ملاحظه را در نظر می گیرند. همه افرادی که علائم عفونت تنفسی دارند با یک آزمایش جامع بررسی نمی شوند. آزمایش های ترکیبی جدید برای افرادی که نیاز به تشخیص سریع و درمان مناسب دارند، توصیه می شود.
واکسن ویروس کرونا (COVID 19)
هدف از برنامه واکسیناسیون COVID-19 ، محافظت از افرادی است که در خطر بیماری حاد یا مرگ ناشی ازCOVID-19 هستند و یا افرادی که احتمال انتقال عفونت از آن ها به افراد آسیب پذیربالا می باشد. تاکنون بیش از 280 مورد از واکسن کرونا در مراحل مختلف توسعه قرار دارد. ایمنی زایی واکسن ها حدود 2تا 3هفته بعد از تزریق نوبت دوم واکسن کامل می شود و مراقبت های فردی برای پیشگیری از ابتلا به بیماری کووید- 19 بعد از دریافت واکسن نیز باید ادامه یابد.
واکسن های کووید-19
هم اکنون چهار واکسن اسپوتنیک v، آسترازنکا، سینوفارم و کووکسین تحت نظر سازمان غذا و داروی ایران مجوز واردات دریافت کرده اند و جهت پیشگیری از بیماری کووید-19 در افراد بالای 18 سال توصیه می شوند.
شرح مختصری از واکسن های کوید 19 در جدول زیر ارائه شده است.
| اسپوتنیک v | آسترازانکا | سینوفارم | کووکسین (بهارات) | فایزر | مدرنا | |
| نوع | پارتیکل های نوترکیب آدنوویروس سروتایپ 26 (دوز اول) و 5 (دوز دوم) حاوی ژن پروتئین S ویروس SARS-CoV-2 | آدنوویروس شامپانزه کد کننده ژن گلیکوپروتئین S ویروس SARS-CoV-2 که در سلول های کلیوی جنین انسان با تکنولوژی نوترکیب طراحی شده است | ویروس غیر فعال SARS-CoV-2 | ویروس غیر فعال SARS-CoV-2 | پارتیکل لیپیدی حاوی mRNA کد کننده spike پروتئین‌های سطح ویروس | پارتیکل لیپیدی حاوی mRNA کد کننده spike پروتئین‌های سطح ویروسی |
| عملکرد | ژن ویروسی القا شده در وکتور باعث تکثیر spike های سطح ویروس در سلول میزبان و ایجاد پاسخ ایمنی می شوند. | ژن ویروسی القا شده در وکتور باعث تکثیر spike های سطح ویروس در سلول میزبان و ایجاد پاسخ ایمنی می شوند. | (با ماده شیمیایی بتا- پروپیولاکتن) ویروس غیرفعال شده و قابلیت تکثیر را نخواهد داشت ولی حاوی تمامی پروتئین های ویروسی است. | (با ماده شیمیایی بتا- پروپیولاکتن) غیر فعال شده و قابلیت تکثیر را نخواهد داشت ولی حاوی تمامی پروتئین های ویروسی است. | واکسن از مولکول RNA استفاده می کند تا سیستم ایمنی پس از مواجهه با ویروس پروتئین‌های مهم ویروسی را هدف قرار دهد. | واکسن از مولکول RNA استفاده می کند تا سیستم ایمنی پس از مواجهه با ویروس پروتئین‌های مهم ویروسی را هدف قرار دهد. |
| دوز | 0.5 ml 2 دوز متفاوت با فاصله 28 روز | 0.5 ml 2 دوز با فاصله 8 تا 12 هفته | 0.5 ml 2 دوز با فاصله 3-4 هفته | 0.5 ml 2 دوز با فاصله 28 روز | 0.3 ml 2 دوز با فاصله 21 روز | 0.5 ml 2 دوز با فاصله 28 روز |
| دمای نگهداری | 2-8C°، 2 ماه -20C°، 2 سال | 2-8C° | 2-8C° | 2-8C° | -20C°، 6 ماه 2-8C°، 5 روز | -20C°، 6 ماه 2-8C° ، 30 روز |
| کارآیی | 91% | 82% | 79% | – | 95% | 94.1% |
آزمایشات کووید 19 در افراد واکسینه شده
معمولاً آزمایش NAATو یا آنتی ژن پس از دریافت واکسن COVID-19 انجام نمی شود مگراین که فرد علائم خاص بالینی داشته باشد. واکسیناسیون COVID-19 بر نتایج این آزمایشات تأثیری نمی گذارد، بنابراین نتیجه مثبت این دو آزمایش در فرد واکسینه شده نباید به واکسن نسبت داده شود. باید توجه داشت که تست سرولوژیک (آنتی بادی) مثبت برای پروتئین spike ( (IgM/IgG هم عفونت قبلی و هم واکسیناسیون را نشان می دهد.
البته چندین تست آنتی بادی برای ارزیابی پاسخ ایمنی فرد پس از واکسیناسیون COVID-19 و همینطور تشخیص نیاز به واکسیناسیون در فرد واکسینه موجود میباشد، مانند تست آنتی بادی خنثی‌کننده کووید 19 (SARS-CoV-2 IgG/Neutralizing Antibody test) که به سرعت سطح آنتی بادی خنثی کننده (Nab) را در نمونه خون شناسایی می کند.
چگونه در آزمایشگاه ملل تست کووید-۱۹ بدهیم؟
آزمایشات متعددی در رابطه با ویروس کووید19 در آزمایشگاه ملل صورت می‌پذیرد. از تست های تشخیصی مولکولی و آنتی بادی گرفته تا تستهای بررسی پاسخ ایمنی افراد بعد از واکسینه شدن. شما میتوانید حضوری و یا از طریق مراجعه به بخش نوبت گیری وبسایت آزمایشگاه (http://panel.melallabisf.com:63721/OnlineTicketing ) و یا با تماس با شماره تلفن های ۰۳۱-۳۷۱۵ و ۰۳۱-۳۵۵۴۸۰۵۸ پیش از حضور در محل نسبت به ثبت نوبت خود اقدام فرمایید.
همچنین برای حفظ سلامت و آسایش بیشتر مراجعین محترم، آزمایشگاه ملل برای اولین بار در کشور امکان نمونه گیری در خودرو در فضای باز را فراهم آورده است. شما میتوانید با مراجعه به پارکینگ طبقه اول شهرک سلامت بدون نیاز به پیاده شدن از خودرو خود نمونه آزمایش کووید-۱۹ دهید.
نتیجه آزمایش:
شما میتوانید با مراجعه به بخش “جوابدهی اینترنتی” بدون نیاز به مراجعه حضوری به آزمایشگاه از نتیجه آزمایش خود مطلع شوید.
· اگر نتیجه آزمایش شما مثبت شد: تمام توصیه های پزشک معالج خود را جهت اقدامات درمانی و قرنطینه خانگی و جلوگیری از ابتلای سایر افراد سریعا انجام دهید.
· اگر نتیجه آزمایش شما منفی شد: به توصیه‌های پزشک معالج خود در خصوص اقدامات درمانی و بهداشتی عمل کنید. این نتیجه تنها نشان میدهد که شما در زمان آزمایش مبتلا نبوده اید و همچنان اقدامات پیشگیرانه ضروری است.
منابع:
1. Caliendo A., Hanson K., Coronavirus disease 2019 (COVID-19): Diagnosis, UpToDate, 2021
2. https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/symptoms-testing/testing.html
3. https://www.fda.gov
4. https://labtestsonline.org/news/new-tests-detect-novel-coronavirus-and-influenza-single-sample
5. https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/lab/resources/antibody-tests-guidelines.html
6. Ramos-Casals, M., Brito-Zerón, P. & Mariette, X. Systemic and organ-specific immune-related manifestations of COVID-19. Nat Rev Rheumatol 17, 315–332 (2021). https://doi.org/10.1038/s41584-021-00608-z
